فوک کاسپین تنها پستاندار دریایی در دریای خزر است که هیچ‌گونه مشابهی در دیگر نقاط جهان ندارد. این حیوان نمادین که زمانی در آغاز قرن بیستم حدود یک میلیون نفر از آن در دریای خزر زندگی می‌کردند، اکنون به عنوان یک شاخص کلیدی برای سلامت دریای خزر شناخته می‌شود. این دریای عظیم که معیشت هزاران نفر به آن وابسته است، امروزه با تهدیدات جدی روبه‌روست.
📉 از یک میلیون به کمتر از ۱۰۰,۰۰۰ فوک
متأسفانه، جمعیت این گونه بیش از ۹۰ درصد کاهش یافته و همچنان در حال کاهش است. با وجود این که فوک کاسپین نقش حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستم دریای خزر دارد، تغییرات اکولوژیکی، شکار غیرمجاز، و فشارهای انسانی تهدیدهای بزرگی برای بقای آن محسوب می‌شوند.
💔 ضرورت اقدامات حفاظتی فوری
برای جلوگیری از نابودی این جزء کلیدی اکوسیستم خزر، باید اقدامات حفاظتی فوری و مؤثر انجام شود. در غیر این صورت، بقای این گونه و بسیاری دیگر از موجودات دریایی در خطر خواهد بود.
🌍 دریای خزر باید از خطر نجات یابد؛ چرا که بقای فوک کاسپین، به معنای بقای سلامتی این اکوسیستم ارزشمند است.
🦭 خاستگاه فوک‌های کاسپین: تاریخچه‌ای پیچیده و جذاب
خاستگاه فوک‌های کاسپین و بایکال هنوز در دنیای علم و تحقیقات به‌عنوان یک معما باقی مانده است. تا پیش از این، تصور می‌شد که فوک‌های حلقه‌دار در دریاچه‌های لادوگا، سایما، خزر و بایکال جمعیت‌هایی از فوک‌های حلقه‌دار قطبی (Pusa hispida) باشند که در انتهای آخرین عصر یخبندان، حدود ۱۱ هزار سال پیش، به‌طور تصادفی در این دریاچه‌ها به دام افتاده‌اند. این فرضیه ممکن است برای فوک‌های لادوگا و سایما درست باشد، چرا که این دو فقط زیرگونه‌هایی از فوک حلقه‌دار قطبی محسوب می‌شوند.
اما در تحقیقات جدید و تحلیل‌های DNA میتوکندریایی، خاستگاه فوک‌های کاسپین و بایکال به‌طور قابل توجهی قدیمی‌تر از آن چیزی که قبلاً تصور می‌شد، به نظر می‌آید. حالا، به‌نظر می‌رسد که فوک‌های کاسپین و بایکال ممکن است خاستگاه مشترکی با تمامی فوک‌ها در گروه Phocina داشته باشند. این گروه شامل فوک‌های بندری، خاکستری و فوک‌های حلقه‌دار است که در اواخر دوران پلیوسن، یعنی حدود ۲ تا ۳ میلیون سال پیش، به دریاچه‌های خزر و بایکال مهاجرت کرده‌اند.
حتی ممکن است فوک کاسپین ارتباط نزدیکی با فوک خاکستری داشته باشد، به‌ویژه از نظر ژنتیکی، تا ارتباط با فوک‌های بایکال و فوک‌های حلقه‌دار قطبی. نکته جالب اینکه این گونه‌ها همگی منشأ یخ‌زایی دارند و بچه‌هایشان با پوشش سفید نوزادی (lanugo) به دنیا می‌آیند. با این حال، فوک‌های بندری امروزی دیگر بر روی یخ زادوولد نمی‌کنند و این پوشش نوزادی معمولاً justo قبل از تولد می‌ریزد.
🦭 بچه فوک کاسپین: شاهدی از زیبایی و بقای طبیعی
دریای خزر که حدود ۴۰۰,۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد، بزرگ‌ترین دریای داخلی جهان است. شوری آن نسبتاً کم است و این ویژگی باعث می‌شود که زیستگاه مناسبی برای انواع مختلف فوک‌ها به وجود آید. حوضه شمالی این دریا، که توسط رودخانه‌های ولگا و اورال تغذیه می‌شود، تقریباً آب شیرین است و در زمستان کاملاً یخ می‌زند. این شرایط، به‌ویژه در زمستان، برای فوک‌ها تبدیل به زیستگاهی ایده‌آل می‌شود.
حوضه‌های میانی و جنوبی دریا، که عمق بیشتری دارند، حدود یک‌سوم شوری اقیانوس را دارند و همین ویژگی‌ها، دریای خزر را به یک خانه طبیعی برای فوک‌ها تبدیل کرده است. زیستگاه‌های منحصر به‌فرد و شرایط مناسب برای فوک‌های کاسپین در این منطقه، نه تنها به حفاظت از نسل‌ها کمک کرده، بلکه آنها را به نمادهایی از طبیعت بی‌نظیر تبدیل کرده است.
🦭 تاریخچه زندگی فوک‌های کاسپین: سفری در دنیای بی‌نظیر این موجودات
تقریباً همه فوک‌های کاسپین در یخ‌های زمستانی که از ژانویه تا مارس حوضه شمالی کم‌عمق دریای خزر را می‌پوشاند، متولد می‌شوند. برخلاف سایر گونه‌های فوک حلقه‌دار، بچه‌های فوک کاسپین به‌ندرت در لانه‌ها پنهان می‌شوند، زیرا به دلیل کمبود برف، جایی برای ساختن لانه وجود ندارد. بنابراین، بچه‌ها به‌طور مستقیم روی سطح یخ قرار دارند و در معرض دید قرار می‌گیرند، در حالی که مادرها همیشه نزدیکشان می‌مانند.
این بچه‌های زیبا به‌وسیله پوشش سفید بلند به نام “لانوگو” از سرما محافظت می‌شوند. اما اگر این پوشش خیس شود، بچه‌ها ممکن است در سرما روی یخ بمیرند، بنابراین بسیار مهم است که بچه‌های تازه‌متولدشده از ورود به آب اجتناب کنند.
🦭 مادر و بچه فوک کاسپین: دلبستگی مادرانه در دنیای یخ
یخ معمولاً حدود ۲۰-۳۰ سانتی‌متر ضخامت دارد و مادرها برای ورود به آب، سوراخ‌هایی در یخ ایجاد می‌کنند. بچه‌ها به دلیل پوشش سفید خود، از این سوراخ‌ها عبور نمی‌کنند و همچنان در نزدیکی مادرانشان می‌مانند. در حالی که بیشتر بچه‌ها در یخ‌های حوضه شمالی دریای خزر متولد می‌شوند، برخی از آنها در سواحل شنی جزایر، به‌ویژه جزیره اوگورچینسکی در ترکمنستان به دنیا می‌آیند.
در این جزایر، بچه‌ها تا ۶ هفتگی که پوشش لانوگو به طور طبیعی می‌ریزد، به هیچ وجه وارد آب نمی‌شوند. برخی از بچه‌ها ممکن است هنوز در این مرحله در کنار مادرانشان باشند، اما به‌زودی از شیر گرفته شده و زندگی مستقل خود را آغاز می‌کنند.
🦭 دوره پوست‌اندازی و رشد: آغاز یک زندگی جدید
پس از اینکه بچه‌ها از شیر گرفته شدند، مادرها دوباره به جفت‌گیری می‌پردازند. پوست‌اندازی یکی از مراحل جالب و جذاب در زندگی فوک‌هاست. پس از جفت‌گیری، همه فوک‌های مسن‌تر شروع به ریختن پوست قدیمی خود می‌کنند تا پوشش جدیدی با رنگ براق و خاکستری خال‌خالی به دست آورند. این فرآیند حدود یک ماه طول می‌کشد.
🌊 زندگی در دریا و جزایر: سفر فوک‌ها در اقیانوس
با ذوب شدن یخ‌ها، فوک‌ها به جزایر پخش می‌شوند و در این مناطق شروع به ادامه روند پوست‌اندازی خود می‌کنند. در این زمان، فوک‌ها لاغرترین حالت خود را دارند، چرا که در دوره زاد و ولد و پوست‌اندازی فرصت کمی برای تغذیه داشته‌اند. بچه‌های تازه از شیر گرفته‌شده، اما تا سال بعد پوست‌اندازی نمی‌کنند و در این زمان می‌توانند شنا کنند و غواصی کنند تا یاد بگیرند چگونه از ماهی‌ها و میگوها تغذیه کنند
🏖 گروه‌های متراکم و فضای شخصی: زندگی اجتماعی فوک‌ها
از اواخر بهار تا پاییز، فوک‌ها بیشتر وقت خود را در دریا می‌گذرانند و به‌دنبال غذا می‌روند. با این حال، گاهی اوقات به جزایر بازمی‌گردند و گروه‌های متراکم تشکیل می‌دهند. در این مناطق، فضای شخصی محدود است و فوک‌ها در کنار هم استراحت می‌کنند. این لحظات نشان‌دهنده زندگی اجتماعی پیچیده و هماهنگ فوک‌هاست.
🔄 آغاز چرخه جدید زندگی: بازگشت به شمال خزر
در اواخر پاییز، فوک‌های بالغ دوباره شروع به جمع شدن در خزر شمالی می‌کنند تا برای زاد و ولد خود آماده شوند. ماده‌ها از اواخر ژانویه شروع به زایمان می‌کنند و این مرحله دوباره آغازگر چرخه جدیدی از زندگی برای فوک‌های کاسپین است.
⚠️ تهدیدهای پیش‌روی فوک‌های کاسپین: مبارزه برای بقای گونه‌ای منحصر به فرد
در آغاز قرن نوزدهم، تخمین زده می‌شد که بیش از یک میلیون فوک کاسپین در دریای خزر زندگی می‌کردند، به‌طور تقریبی ۲.۵ فوک به ازای هر کیلومتر مربع از دریا. اما امروز، این تعداد به شدت کاهش یافته و تقریباً به یک‌دهم رسیده است.
دلیل اصلی این کاهش جمعیت، به‌ویژه در طول بیشتر قرن بیستم، شکار تجاری ناپایدار بود. اتحاد جماهیر شوروی فوک کاسپین را به‌عنوان گونه‌ای “قابل برداشت” می‌شناخت. سوابق شکار نشان می‌دهد که هر سال، ده‌ها هزار فوک در مناطق یخ‌زایی کشته می‌شدند. در دهه ۱۹۳۰، تنها در آذربایجان، سالانه ۷ تا ۱۲ هزار فوک کشته می‌شدند. فوک‌ها عمدتاً به خاطر چربی بدن شکار می‌شدند که به روغن تبدیل می‌شد و اخیراً نیز برای پوست بچه‌فوک‌ها به طرز بی‌رحمانه‌ای شکار می‌شدند.
کشتی متروکه شکار فوک
کشتی‌های شکار فوک در قزاقستان، که اکنون به ارواح زنگ‌زده تبدیل شده‌اند، همچنان یادآور چالش‌های مداوم این گونه هستند.
🦭 شکار ادامه‌دار و تهدیدهای جدید
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شکار تجاری فوک در قزاقستان متوقف شد، اما روسیه همچنان این گونه را “قابل برداشت” می‌داند و هر ساله همچنان هزاران فوک، عمدتاً بچه‌فوک‌ها، را شکار می‌کند. علاوه بر این، شکار کوچک‌مقیاس و فرصت‌طلبانه همچنان در بخش‌های دیگر دریا ادامه دارد.
یکی از تهدیدهای جدی دیگر برای فوک‌های کاسپین شامل کشتار عمدی توسط ماهیگیران است، به‌ویژه در عملیات ماهیگیری که فوک‌ها به‌طور تصادفی گرفتار تورها می‌شوند. گرفتار شدن در تورها (by-catch) تصور می‌شود که سالانه حدود ۵۰۰ فوک را در امتداد ساحل ایران می‌کشد. علاوه بر این، بیماری‌ها، آلودگی زنجیره غذایی با ارگانوکلرین‌ها (به‌ویژه DDT)، که می‌تواند ناباروری در ماده‌های مسن‌تر ایجاد کند، و اختلال در زنجیره غذایی به دلیل صید بیش از حد ماهی‌ها از دیگر تهدیدها به‌شمار می‌روند.
🦠 ویروس‌ها، آلودگی و تغییرات اقلیمی
ویروس دیستمپر سگ‌ها (CDV) در سال ۲۰۰۰ موجب مرگ چندین هزار فوک کاسپین شد و نگرانی‌هایی وجود دارد که این ویروس دوباره شیوع پیدا کند و تهدیدی جدی برای جمعیت فوک‌ها باشد.
سطوح DDT در چربی فوک‌ها به‌طور قابل توجهی بالا بوده و به احتمال زیاد علت نرخ پایین باروری در ماده‌های فوک کاسپین است، که در دهه گذشته به ۲۰-۳۰٪ رسیده است.
شانه‌ژله‌ای Mnemiopsis leidyi، که به‌طور غیرعمدی از شمال‌غرب اقیانوس اطلس به دریای خزر وارد شده، تأثیرات ویرانگری بر روی زئوپلانکتون‌ها و در نهایت کاهش منابع غذایی فوک‌ها گذاشته است. این موجود گوشتخوار به‌ویژه در جنوب خزر به شدت رشد کرده و دسترسی فوک‌ها به طعمه را کاهش داده است.
🏝 از دست دادن زیستگاه و تغییرات اقلیمی
از دست دادن زیستگاه نیز به دلیل دخالت و مزاحمت‌های انسانی، چه برای توسعه ساحلی برای مسکن و صنعت، و چه به دلیل مزاحمت مکرر از سوی شکارچیان غیرقانونی یا ماهیگیران، همچنان تهدیدی بزرگ است.
تغییرات اقلیمی به‌ویژه کاهش یا بی‌ثباتی یخ‌های زمستانی که برای زاد و ولد فوک‌های کاسپین ضروری است، می‌تواند در آینده به یک چالش بزرگتر تبدیل شود.
⚠️ فوک کاسپین در خطر انقراض: نیاز فوری به اقدامات حفاظتی
با توجه به کاهش تاریخی جمعیت فوک‌های کاسپین، ادامه افت جمعیت و تهدیدهای مداوم، این گونه در فهرست قرمز IUCN به‌عنوان گونه‌ای در معرض خطر انقراض طبقه‌بندی شده است. این یعنی اگر اقدامات حفاظتی فوری صورت نگیرد، خطر انقراض این گونه شگفت‌انگیز و بی‌نظیر بسیار بالا است.
از شما دعوت می‌کنیم تا با حمایت از حفاظت از این گونه و افزایش آگاهی عمومی، در حفظ این موجودات زیبا و حیاتی کمک کنید.
🦭 حفاظت از فوک‌های کاسپین: گام‌های ضروری برای نجات این گونه در معرض خطر
اولین و مهم‌ترین اقدام حفاظتی که باید انجام شود، توقف کامل کشتار عمدی فوک‌های کاسپین است. در حال حاضر، تنها راه متقاعد کردن مقامات روسیه برای متوقف کردن شکار تجاری، اثبات واقعی اندازه جمعیت کنونی است که همچنان در حال کاهش است و نمی‌تواند حتی یک شکار تجاری محدود را تحمل کند. تا سال ۲۰۰۷، سهمیه‌های شکار سالانه که توسط کمیسیون منطقه‌ای منابع زیستی تعیین شده، از آمار تولید بچه‌فوک‌های به‌دست‌آمده از بررسی‌های تیم بین‌المللی CISS فراتر رفته است. بنابراین، تیم CISS با پروژه داروین همکاری می‌کند تا این آمار توسط دولت‌های منطقه به رسمیت شناخته شوند.
برای مقابله با این مشکل، دانشمندان منطقه‌ای که با تیم داروین کار می‌کنند، از روش‌های جدید نمونه‌برداری بافت فوک‌ها بدون نیاز به کشتن حیوان استفاده کرده‌اند. این الگوی “بدون کشتار” شامل گرفتن حیوان، آرام‌بخش دادن، نمونه‌برداری، درمان با آنتی‌بیوتیک و آزاد کردن بدون آسیب است. این روش باعث شده که شکار علمی جایگزین شیوه‌های قدیمی کشتار شود.
📖 بیشتر بخوانید:چگونه می‌توان از پلنگ ایرانی در برابر انقراض محافظت کرد؟
🐟 مقابله با مرگ فوک‌ها در عملیات ماهیگیری: پروژه داروین در ایران
در ایران، یکی از مشکلات جدی مرگ فوک‌ها در عملیات ماهیگیری است. این مشکل در حال رسیدگی از طریق پروژه داروین است. دکتر هرمز اسدی و لیلی شمی‌می کارگاه‌هایی با انجمن‌های محلی ماهیگیری و نگهبانان محیط زیست برگزار کرده‌اند که در آن سیستم جدیدی پیاده شده است. ماهیگیرانی که فوکی را در تورشان گیر می‌اندازند، به جای کشتن آن، آن را در مخزن نگهداری قرار می‌دهند تا تیم داروین برسد، داده‌ها را ثبت کند و نمونه بگیرد، سپس فوک را بدون آسیب آزاد کند.
گرفتاری در تورهای ماهیگیری (by-catch) یک تهدید جدی برای فوک‌های کاسپین است که در بسیاری از بخش‌های دیگر دریای خزر، چه در عملیات ماهیگیری قانونی و چه غیرقانونی، به چشم می‌خورد. تعیین نرخ‌های گرفتاری در تورها از اولویت‌های پژوهشی مهم است.
🏝 از دست دادن زیستگاه: چالش‌های جدید در آذربایجان
یکی از مثال‌های از دست دادن زیستگاه اخیراً در آذربایجان مشاهده شده است. نوک شبه‌جزیره‌های جزیره ژیل‌هوف و شاک‌وا کوسا در شبه‌جزیره آشرون، که بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۲ مکان‌های منظم بیرون آمدن فوک‌ها بودند، اکنون (۲۰۰۶-۰۷) کاملاً توسط فوک‌ها خالی شده‌اند. پروژه پایش داروین در آذربایجان تحت رهبری دکتر طارئیل عیبت‌اوف اکنون تمام فعالیت‌های فوک‌ها در منطقه آپشرون را ثبت می‌کند تا دلایل این از دست دادن زیستگاه را مشخص کند و شاید در آینده بتوان آن را معکوس کرد.
📜 برنامه حفاظت از فوک کاسپین: SCAMP
طرح حفاظتی SCAMP یا برنامه اقدام و مدیریت حفاظت از فوک کاسپین، توسط تیم داروین تدوین شده است. این طرح به‌طور آزاد بر اساس برنامه‌های مشابه در بالتیک و توافق دریای وادن طراحی شد و در اواخر سال ۲۰۰۶ به‌عنوان یک طرح کاری توسط نمایندگان دولت‌های منطقه پذیرفته شد. این طرح به عنوان یک راهکار جامع برای حفاظت از فوک‌های کاسپین و مقابله با تهدیدات مختلف طراحی شده است و گامی حیاتی در حفظ این گونه در معرض خطر است.
با توجه به کاهش جمعیت فوک‌های کاسپین و تهدیدات مختلفی که این موجودات شگفت‌انگیز را تهدید می‌کند، اقدامات حفاظتی فوری و همکاری‌های بین‌المللی برای حفظ این گونه در معرض خطر از اهمیت بالایی برخوردار است. تنها با اجرای این اقدامات حفاظتی مؤثر می‌توان از انقراض قریب‌الوقوع فوک‌های کاسپین جلوگیری کرد و نسل این موجودات منحصر به فرد را نجات داد.
اگر شما هم تجربه یا نظر خاصی درباره حفاظت از فوک‌های کاسپین یا سایر گونه‌های در معرض خطر دارید، خوشحال می‌شویم که آن را در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید! 🦭💬
نظر شما برای ما ارزشمند است و می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی و ایجاد تغییرات مثبت در حفاظت از محیط زیست کمک کند. پس فرصت رو از دست ندید و نظرات و ایده‌های خودتون رو برای ما بنویسید! 🌍✨
سوالات متداول درباره فوک خای کاسپین
چند فوک کاسپین توی جهان باقی مونده؟
تا آخرین برآوردها (حدود ۲۰۰۷-۲۰۲۵)، جمعیت فوک کاسپین به شدت کاهش پیدا کرده و الان حدود ۱۰۰,۰۰۰ تا ۱۵۰,۰۰۰ فوک تخمین زده می‌شه که باقی مونده باشن. این عدد خیلی کمتر از یه میلیون فوکیه که در ابتدای قرن بیستم وجود داشت و نشون‌دهنده کاهش بیش از ۹۰٪ هست. به دلیل ادامه تهدیدها، این عدد ممکنه همچنان کمتر بشه اگه اقدامات حفاظتی جدی انجام نشه.
فوک‌های کاسپین کجا زندگی می‌کنن؟
فوک‌های کاسپین فقط توی دریای خزر زندگی می‌کنن، که بزرگ‌ترین دریای داخلی جهانه و بین کشورهای ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان قرار داره. توی زمستون، بیشتر روی یخ‌های حوضه شمالی خزر (که کم‌عمق و یخ‌زده‌ست) برای زادوولد جمع می‌شن. بقیه سال، توی آب‌های دریا یا روی جزایر و سواحل شنی مثل جزیره اوگورچینسکی توی ترکمنستان دیده می‌شن.
چند حقیقت جالب درباره فوک کاسپین چیه؟
- تنها پستاندار دریایی خزر: تنها گونه پستاندار دریایی توی دریای خزره.
- پوشش سفید بچه‌ها: بچه‌هاشون با یه پوشش سفید لانوگو به دنیا می‌آن که تا ۶ هفتگی نگه می‌دارن.
- منشأ قدیمی: احتمالاً ۲-۳ میلیون سال پیش از گروه فوک‌های Phocina جدا شدن و به خزر رسیدن.
- اندازه کوچک: نسبت به فوک‌های دیگه مثل فوک خاکستری، کوچیک‌ترن (حدود ۱.۵ متر طول).
- یخ‌زا: تنها فوکی‌ان که توی یه دریای بسته روی یخ زادوولد می‌کنن.
رفتار فوک کاسپین چطوره؟
فوک کاسپین توی زمستون روی یخ‌های خزر شمالی زادوولد می‌کنه و بچه‌هاش رو روی سطح یخ نگه می‌داره، نه توی لانه (برخلاف فوک‌های حلقه‌دار). مادرا نزدیک بچه‌ها می‌مونن و نرها هم اطرافشون جمع می‌شن تا بعد از شیر گرفتن بچه‌ها جفت‌گیری کنن. بعد از ذوب یخ، به جزایر پخش می‌شن و پوست‌اندازی می‌کنن. توی بهار تا پاییز بیشتر توی آبن و شنا و غواصی می‌کنن، گاهی توی گروه‌های متراکم روی سواحل استراحت می‌کنن. رفتارشون فصلی و به یخ وابسته‌ست.
چه چیزی درباره دریای خزر غیرعادیه؟
- دریای بسته: بزرگ‌ترین دریاچه جهانه (دریای داخلی) و راهی به اقیانوس نداره.
- شوری متفاوت: شمالش تقریباً آب شیرینه (به‌خاطر رودهای ولگا و اورال)، ولی جنوبش یه‌سوم شوری اقیانوسه.
- عمق متغیر: شمالش خیلی کم‌عمق (چند متر) و جنوبش عمیق (تا ۱,۰۲۵ متر)ه.
- تنوع زیستی خاص: به دلیل جدایی از اقیانوس‌ها، گونه‌های منحصربه‌فردی مثل فوک کاسپین داره.
- یخ زدن: فقط حوضه شمالی توی زمستون یخ می‌زنه، که برای یه دریای بسته غیرعادیه.
چرا فوک‌های کاسپین دارن می‌میرن؟
- شکار تجاری: توی قرن بیستم، شکار گسترده (ده‌ها هزار سالانه) جمعیتشون رو نابود کرد و هنوز توی روسیه ادامه داره.
- ماهیگیری: کشته شدن عمدی توسط ماهیگیرا یا گیر افتادن توی تورها (حدود ۵۰۰ مرگ سالانه توی ایران).
- بیماری: شیوع ویروس دیستمپر سگ‌ها (CDV) توی ۲۰۰۰ هزاران فوک رو کشت.
- آلودگی: DDT توی چربی‌شون جمع می‌شه و باروری ماده‌ها رو کم می‌کنه (۲۰-۳۰٪).
- کمبود غذا: صید بیش از حد و تهاجم شانه‌ژله‌ای Mnemiopsis leidyi طعمه‌هاشون (مثل کیلکا) رو کم کرده.
مشکل دریای خزر چیه؟
- آلودگی: مواد شیمیایی مثل DDT و نفت از رودها و صنعت واردش می‌شه.
- صید بی‌رویه: ماهیگیری زیاد، ذخایر ماهی رو کاهش داده و زنجیره غذایی رو به هم زده.
- تهاجم گونه‌ها: شانه‌ژله‌ای Mnemiopsis leidyi زئوپلانکتون رو نابود کرده و اکوسیستم رو تهدید می‌کنه.
- توسعه ساحلی: ساخت‌وساز و مزاحمت انسانی زیستگاه فوک‌ها رو از بین برده.
- تغییرات اقلیمی: ممکنه یخ‌های زمستونی رو که فوک‌ها برای زادوولد نیاز دارن کم کنه.
آیا فوک‌ها منقرض می‌شن؟
فوک‌های کاسپین الان توی فهرست قرمز IUCN “در معرض خطر” هستن، یعنی اگه حفاظت فوری انجام نشه، خطر انقراضشون خیلی بالاست. جمعیتشون از ۱ میلیون به ۱۰۰,۰۰۰-۱۵۰,۰۰۰ رسیده و تهدیدها ادامه داره. بدون مداخله، ممکنه توی چند دهه آینده منقرض بشن، ولی با اقدامات مثل توقف شکار و حفاظت زیستگاه، شانس نجاتشون هست.
رژیم غذایی فوک کاسپین چیه؟
فوک کاسپین عمدتاً از ماهی‌های کوچیک و میگوها تغذیه می‌کنه:
- کیلکا (اسپرات): غذای اصلیشونه، به‌ویژه توی جنوب خزر.
- ماهی‌های پلاژیک: مثل گاوماهی و شگ‌ماهی.
- سخت‌پوستان: میگوهای کوچیک هم می‌خورن.
بچه‌ها بعد از شیر گرفتن کم‌کم یاد می‌گیرن اینا رو شکار کنن و توی بهار تا پاییز که توی آبن، بیشتر دنبال این طعمه‌ها می‌گردن. کمبود این غذاها به دلیل صید و تهاجم گونه‌ها الان یه مشکله.
